سید احمد فیروزآبادی

مدیر گروه توسعه اجتماعی


تجربه کشورهای توسعه یافته و همچنین کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که برای حل دشواری های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و همچنین اجرای  صحیح برنامه ریزی های مختلف در این کشورها، شناخت علمی و عینی ساکنان این جوامع  ضروری است و بدون آن اجرای این برنامه ها موفق نخواهد بود. دانشی که در این راستا به یاری برنامه ریزان و کارگزاران توسعه می آید «رویکرد توسعه اجتماع محور» است. الگوهای توسعه وارداتی به تنهایی توانایی درک و شناخت نیازها و ظرفیت های اجتماعات محلی را ندارند و اهداف آن ها با اهداف مردم متفاوت است. این گروه با توجه به رویکرد جامعه شناختی آن و  ماهیت میان رشته ای می تواند در زمینه حل مسایل اجتماعات محلی (روستایی و شهری) راهگشا باشد.
تجربه نظام جمهوری اسلامی ایران در تاسیس شوراهای محلی در سال ۱۳۷۷ سبب شد تا جمعیتی نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر وارد فرایندهای سیاست گذاری و مدیریت محلی در شهرها و روستاها شوند. این تعداد قابل توجه نیازمند آموزش ها و مهارت های مرتبط با توسعه محلی هستند. موضوعاتی همانند:
  • ترسیم چشم انداز برای اجتماعات محلی،
  • جلب مشارکت مردم در فرایندهای سیاست گذاری و مدیریت،
  • ظرفیت سنجی و برآورد دارایی های اجتماعی،
  • ارزیابی اجتماعی و فرهنگی پیامدهای سیاست ها، برنامه ها و پروژه های مداخله ای.
و از سوی دیگر سیاست ها و برنامه های کلان مبتنی بر ضرورت تهیه پیوست های اجتماعی و فرهنگی برای پروژه های عمرانی و توسعه ای، وجود دانش توسعه اجتماعی و محلی را الزامی می سازد.

اهداف عمده گروه
  1. شناخت اجتماعات محلی، مقیاس های فرو ملی و خرد توسعه مانند محله ها و مناطق در شهرها و روستاها در چارچوب رویکرد توسعه مردمی و توسعه از پایین همسو با توجه به نقش مشارکت مردم در تامین توسعه پایدار، ابعاد اجتماعی سیاست ها، طرح ها و پروژه های مداخله ای توسعه در شهرها و روستاها و اهمیت تدوین چشم انداز و برنامه های توسعه با همکاری مردم و اجتماعات محلی.
  2. افزایش مهارت و توانایی دانشجویان در شناخت مسائل و موضوعات مربوط به توسعه محلی، چارچوب های نظری و مفاهیم مورد استفاده در رویکرد توسعه مردمی و توسعه از پایین به بالا، گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات در توسعه محلی، ارزیابی راه حل های مختلف در مورد هر مساله، تصمیم گیری و اجرای تصمیمات و در نهایت نظارت بر اجرا و ارزیابی های اجتماعی پس از اجرا در سیاست ها، برنامه ها و پروژه های توسعه ای.
  3. افزایش مهارت و توانایی دانشجویان در شناخت شرایط و اوضاع و احوال متغیر اجتماعی، اقتصادی، فن شناختی، قانونی، سیاستی و تاثیرات آن بر توسعه محلی و مشارکت مردم در برنامه های توسعه.
  4. ایجاد زمینه لازم و تشویق دانشجویان به خودآموزی و رشد فردی و حرفه ای در زمینه توسعه محلی و گسترش عرصه های دانش و پژوهش در چارچوب توسعه مردمی و پایین به بالا.
  5. ارتقا توسعه محلی و بهبود کارآیی و عملکرد سازمان های محلی با بهره گیری از ظرفیت ها و سرمایه اجتماعی.
  6. انتقال دانش و تجربه توسعه اجتماع محور به دانشجویان.
  7. تربیت کارشناسان ارشد متخصص و به روز در حوزه توسعه اجتماعی و محلی.
  8. گسترش تفکر علمی و تخصصی در حوزه توسعه اجتماعی و محلی.
 فصلنامه نامه علوم اجتماعی توسعه محلی (شهری- روستایی):
فصلنامه علمی- پژوهشی، در مهرماه 1388 با عنوان توسعه روستایی، با پشتیبانی گروه و به سردبیری زنده یاد دکتر مهدی طالب تاسیس گردید و در سال 1394تا کنون به نام توسعه محلی (روستایی-شهری) به فعالیت ادامه می دهد.

 
 کارشناسی ارشد توسعه روستایی:
در سال ۱۳۷۸ گروه مطالعات توسعه، در دانشکده علوم اجتماعی تاسیس گردید. در طول سالهای ۱۳۶۸ و ۱۳۶۹ به همت تنی چند از اساتید دانشکده علوم اجتماعی و دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران برنامه ایجاد رشته توسعه روستایی، در چهار گرایش توسعه اجتماعی، مدیریت توسعه روستایی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی تدوین گردید و در تاریخ ۱۶/۰۴/۷۰ توسط کمیته برنامه ریزی کشوری به تصویب رسید. بنابراین در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با توجه به وجود اعضاء هیئت علمی با تخصص روستایی و توسعه ای شامل: دکتر مصطفی ازکیا، خانم دکتر ژاله شادی طلب، دکتر مهدی طالب، دکتر منصور وثوقی و دکتر محمد جواد ناطق پور، در سال ۱۳۷۹ رشته توسعه روستایی، با دو گرایش توسعه اجتماعی و مدیریت توسعه روستایی با مجوز رسمی از وزارت علوم و دانشگاه تهران دایر شد و اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد نمود.
کارشناسی و کارشناسی ارشد توسعه محلی:
از سال ۱۳۸۵ اعضاء جدید آقایان دکتر حسین ایمانی جاجرمی، دکتر موسی عنبری، دکتر سید احمد فیروزآبادی و دکتر حسین میرزایی و در سال 1401 خانم ها دکتر ملیحه شیانی و دکتر زهره نجفی به گروه پیوستند. گروه در دهه 90 به طراحی و ایجاد برنامه کارشناسی رشته توسعه محلی، از طریق طرح برنامه دروس و رشته اقدام نمود و رشته علوم اجتماعی در مقطع کارشناسی گرایش توسعه محلی، تاسیس و در سایت وزارت علوم قرار گرفت. البته با توجه به سیاست های کلان دانشگاه تهران در خصوص عدم گسترش در مقطع کارشناسی تا کنون جذب دانشجو در این مقطع صورت نگرفته است. از جمله فعالیت های دیگر گروه در مقطع زمانی فوق الذکر، طراحی و راه اندازی دوره کارشناسی ارشد توسعه محلی با دو گرایش شهری و روستایی می باشد.
دکتری جامعه شناسی توسعه اجتماعی-روستایی:
گروه با تلاشهای پیگیرانه در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ برنامه ایجاد دکترای رشته جامعه شناسی توسعه اجتماعی- روستایی را نیز تدوین کرد و با اخذ مجوز رسمی از وزارت علوم و دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۷ اقدام به برگزاری آزمون دکتری همزمان با سایر رشته های دانشگاه تهران نمود و برای سال تحصیلی ۸۸-۸۷ تا کنون دانشجو جذب نموده است.